Het strategisch aquarium op het werk

Authenticiteit versus strategisch zelfbehoud

Wat oceaandieren gemeen hebben met gedrag op het werk

Toon jij aan jouw team, werknemers en collega’s wie je werkelijk bent op het werk ?

Deel jij jouw sterktes, onvolkomenheden, dromen, gevoelens en wat jou drijft, met anderen ?

Of hou jij jouw kwetsbaarheid verborgen onder een stevige schelp die je af en toe wisselt net als de heremietkreeft op de zeebodem ?

Lees in dit artikel de kenmerken en voordelen van authenticiteit op het werk, maar maak eerst kennis met het strategisch aquarium op het werk.

Voor een prooidier in de wondere onderwaterwereld betekent overleven voorkomen opgegeten te worden, en dit door middel van verschillende strategieën al naargelang de soort :

  • ontsnappen
  • gifstoffen afgeven
  • camouflage inzetten
  • andere giftige soorten imiteren, misleiden dus
  • zich ondergraven
  • schoolvorming – individuele vissen lopen minder gevaar als ze omringd worden door een groot aantal

Voor het roofdier anderzijds is het voor zijn overleving zaak om al deze mechanismen goed te begrijpen en de verdediging uit te schakelen. Hierbij zijn scherpe zintuigen, een onopvallende pose of snelheid van groot belang. Het roofdier gebruikt trouwens gelijkaardige mechanismen als zijn prooi waarbij ontsnappen wordt vervangen door snelheid, en schoolvorming gezamenlijke jacht wordt.

Hiermee wil ik allerminst zeggen dat leidinggevenden roofdieren zijn. Begrijp me niet verkeerd ! Gedrag van roofdieren en prooien komt voor op alle niveaus. Het zijn de proactieven versus de reactieven, extraverten versus intraverten, enzovoort met heel wat mix vormen. Mensen zijn in staat om te wisselen tussen prooi-en roofdier strategieën al naargelang de situatie.

Wat leidinggevenden kunnen leren van de roofdieren is hun zintuigen scherp te ontwikkelen om zowel gedrag op het werk als zichzelf beter te begrijpen waardoor effectieve communicatie mogelijk wordt en authenticiteit een permissie is voor alle werknemers.

Net als de overlevingsmechanismen van onze oceaandieren gebruiken mensen gek genoeg dezelfde overlevingsstrategieën op het werk die gebaseerd zijn op eerdere ervaringen, een onbewust proces dat vaak niet langer nuttig is. Of meer zelfs, het staat eerlijke, oprechte verbinding met anderen in de weg.  Enkel bewustwording hiervan kan de aanzet zijn tot verandering. Laten we even gaan kijken naar enkele van deze overlevingsmechanismen in onze wondere onderwater wereld.

zeecollageengels

Deze gedragingen vinden we naar mijn mening ook terug op de werkvloer en zou ik willen duiden als niet-authentiek gedrag of strategisch zelfbehoud. Bij vermeend gevaar op basis van vroegere ervaringen gaan werknemers vluchten, als verlamd staan (bevriezen) , terugvechten, zich onzichtbaar maken of verstoppen. Ze imiteren anderen hun gedrag of gaan ondergronds, al dan niet met bendevorming onder lotgenoten. Dit zijn vaak succesvolle mechanismen die jammer genoeg niet tot een effectieve communicatie leiden binnen de onderneming. Als men zich te vaak te strategisch moet opstellen wordt het potentieel van de werknemers niet ten volle benut en wordt kostbare energie verspild die positiever kan ingezet worden binnen de organisatie.

Wat zijn de voordelen en kenmerken van authenticiteit op het werk ?

  • een sfeer van vertrouwen creëren
  • oprechte, open communicatie
  • stressreductie
  • wat iemand zegt stemt overeen met wat hij/zij doet, integer handelen
  • geen dubbelzinnigheid maar congruentie, iemands houding stemt overeen met wat hij/zij zegt
  • maximaal benutten van werknemers hun potentieel
  • gezonde relaties met wederzijds respect
  • een gemotiveerd team
  • een cultuur waarin men kan leren uit fouten
  • kwetsbaarheid mag getoond worden

Van welke oceaandieren kunnen we iets leren op het werk ? Voel je Dol-fijn.

zeecollage2engels

Onderzoek in 2010 (wikipedia) plaatst dolfijnen op het vlak van intelligentie net na mensen. Ze zouden deze te danken hebben aan relatief grote hersenen t.o.v. hun lichaam, de sterk ontwikkelde neocortex en de mogelijkheid om complexe emoties te beleven en zichzelf te herkennen. Zie ook TEDX spreker Diana Reiss over ‘The dolphin in the mirror’.

Men vermoedt dat een combinatie van nieuwsgierigheid en het speelse karakter van de dolfijn ervoor zorgt dat ze veelvuldig contact hebben met andere diersoorten en de mens. Deel uitmaken van een groep staat niet vast; uitwisselen met andere groepen komt vaak voor. Desondanks kunnen dolfijnen sterke sociale banden opbouwen; ze zullen bij gewonde of zieke dolfijnen blijven, waarbij ze de dolfijn zelfs helpen te ademen door ze naar de oppervlakte te brengen indien nodig.

Bij poetsvissen en poetsgarnalen gaat het om een samenspel waarvan beide partijen profiteren. De poetser houdt zijn gastheer schoon en zijn schubben in goede conditie en kan zich in ruil daarvoor voeden met dode huid, parasieten en afvalmateriaal. (Het levende Rif, NG).

In welk dier herken jij jezelf ? En vooral wat wil je veranderen om authentieker te zijn ?

Misschien denk je nog aan andere oceaandieren die jij tegenkomt in de werkomgeving. Ik hoor het graag.

Wil je meer weten over leiderschap, communicatie en authenticiteit? 

Ja, stuur me gratis leiderschapstips.

Ja, ik wil meer weten over de Start2BU-workshops.